Göz Tembelliği (Ambliyopi)

GÖZ TEMBELLİĞİ NEDİR?

Gözde, göz sinirinde ve beyinde bir anormallik olmadığı halde gözün az görmesi durumudur. Tek gözde veya her iki gözde olabilir.

Beyinde bulunan görme merkezi beş yaşına kadar gelişme gösterir. Bunun için gözlerden beyne muntazam görüntü giderek beyindeki görme merkezini geliştirmelidir. Aksi takdirde beyindeki görme merkezi gelişemez ve görme tembelliği oluşur.

GÖZ TEMBELLİĞİNİN SEBEPLERİ NELERDİR?

1. Refraktif (hipermetrop, miyop, astigmat) Ambliyopi: Bu türde gözler arasındaki refraksiyon farkı nedeniyle gelişir. Yani bir gözün uzağı ya da yakını net görmesindeki farklılık nedeniyle diğer göz daha az kullanılır ve tembelleşir.
2. Deprivasyon Ambliyopisi: Bu durumda, bir gözün normal gelişimi için gerekli uyaranlar yetersizdir. Örneğin katarakt, korneada opasiteler, göz bebeğini örten üst kapak düşüklükleri gibi bir engel gözün normal şekilde görmesini engeller ve gözü tembelleştirir.
3. Şaşılık (Strabismus) Ambliyopisi: Strabismus veya göz kayması denilen durumda, gözlerden biri diğerine göre farklı bir yöne bakar. Bu durumda, beyin iki gözden gelen farklı görüntüleri birleştiremez ve daha güçlü olan göz tercih edilirken diğer göz tembelleşir.

GÖZ TEMBELLİĞİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Görme tembelliği veya ambliyopinin belirtileri genellikle çocukluk döneminde fark edilir. Bu belirtiler şunları içerebilir:

• Tek Gözle Odaklanma: Çocuk, genellikle bir gözünü kullanmaya, diğer gözünü ise ihmal etmeye başlar. Özellikle gözlerden biri diğerine göre daha zayıf olduğunda, daha güçlü göz tercih edilir.
• Göz Kayması: Strabismus denilen göz kayması durumu, ambliyopinin belirtilerinden biri olabilir. Bir göz normal pozisyonunda bakarken diğer göz farklı bir yöne kayabilir.
• Tek Gözle Derinlik Algısı Problemi: Görme tembelliği olan çocuklar, derinlik algısı konusunda sorunlar yaşayabilirler. Örneğin, uzaklık tahmini veya topu yakalamak gibi aktivitelerde zorluk çekebilirler.
• Bulanık Görme: Ambliyopi olan göz genellikle net göremez veya görüntü bulanık olabilir. Bu, çocuğun okul performansını etkileyebilir ve okuma, yazma gibi aktivitelerde zorluk yaşamasına neden olabilir.
• Göz Ağrısı veya Yorgunluk: Göz tembelliği olan çocuklar, zayıf gözlerini kullanmaya çalışırken ağrı veya yorgunluk hissedebilirler.
• Göz Kapaklarını Sıkma: Bazı durumlarda, göz tembelliği olan çocuklar göz kapaklarını sıkarak veya sürekli gözlerini ovuşturarak rahatsızlık belirtebilirler.
• Başın Eğik Pozisyonda Tutulması: Göz kası fonksiyon bozukluğunda görülür.

GÖZ TEMBELLİĞİNİN TEDAVİSİ NASILDIR?

Göz tembelliği belli bir yaşa kadar teşhis edilip tedavi edilmelidir. Şaşılığa bağlı görme tembelliğinde hassas dönem 7-8 yaşa, göz bozukluğuna (miyop, hipermetrop, astigmat) bağlı görme tembelliğinde 11-12 yaşına kadardır. Yani bu yaşlardan sonra görme tembelliği, tedavi edilememektedir.

Bu sebeple çocuklar ilk 6 ayda, 1 yaşında, 3-5 yaşlarında ve ilkokula başlarken mutlaka göz muayenesi olmalıdırlar.

Kapama Tedavisi ile sağlıklı göz kapatılarak tembel göz çalıştırılır. Tam zamanlı veya yarı zamanlı kapama hastanın yaşına ve ambliyopinin derecesine bağlıdır. Hasta ne kadar gençse iyileşme de o kadar hızlı olur. Kapamanın başlangıcında görme keskinliği ne kadar iyiyse, gereken süre de o kadar kısadır. Eğer 6 aylık kapamadan sonra herhangi bir iyileşme olmamışsa, daha fazla tedavinin verimli olması olası değildir.

Bazen çocukların gözü kapatılamamaktadır. Çocuklar kapamaya uyum sağlayamamaktadır. Bu durumda sağlıklı göze görmeyi bulanıklaştıran damla (atropin) damlatılarak tembel göz görmeye zorlanarak çalıştırılır.

Kapama tedavisi yapılırken sağlıklı gözde tembelliğe neden olmamak gerekir. Bunun için sık aralıklarla her iki gözün görmesine bakılmalıdır.

Web sitemizin içeriği bilgilendirme amacıyla oluşturulmuştur.  Teşhis ya da tedavi önerisi niteliğinde değildir. Kesin tanı ve tedavi için bir göz hekime müracaat edilmesi gerekmektedir.